Hard werken is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen

Bij de lancering van zijn nieuwe brochure organiseerde het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging van Boerenbond een studieavond met als titel ‘Familiegeluk vs. bedrijfszekerheid’. De avond leert ons dat dit geen of-ofverhaal hoeft te zijn, maar dat vooral de overdracht van onroerend goed wel een uitdaging vormt.

Bedrijfsopvolging

 Veel ouders denken liever zo weinig mogelijk na over de overname van hun landbouwbedrijf. Maar niets doen kan grote gevolgen hebben, op familiaal zowel als financieel vlak. Je loopt niet alleen het risico dat je je kinderen opzadelt met hoge erfbelastingen, maar vragen die onbeantwoord blijven, monden vaak ook uit in frustraties en ruzie in het gezin. Uit onderzoek blijkt zelfs dat maar liefst 42% van de mensen die een erfenis ontvangen daarover ruziet. Alles op zijn beloop laten is dus geen goed idee. Maar wat is het alternatief?

Overdracht van onroerende goederen

Een bedrijfsovername wordt vaak in twee stappen uitgevoerd: eerst de overname van de roerende activa, daarna die van de onroerende goederen. Dat laatste vormt vaak een uitdaging, aangezien vaak slechts één kind het bedrijf overneemt en de waarde van de onroerende goederen zijn middelen ver overschrijdt. Vandaag is het niet realistisch dat het ‘boerende’ kind de overname kan financieren, zelfs niet met meerdere leningen. Het inkomen dat de overnemer kan verwerven met het landbouwbedrijf is vaak niet in evenwicht met de waarde van bijvoorbeeld de grond. Een gedeelte van het patrimonium zal dus in handen komen van de kinderen die niet meewerken in het bedrijf. Dat is een uitdaging, maar zeker niet onmogelijk indien er goede afspraken worden gemaakt over de bedrijfszekerheid voor het boerende kind. Een evenwicht vinden tussen bedrijfszekerheid voor de overnemer, een gelijk deel van de koek voor de andere kinderen en een appeltje voor de dorst voor de overlaters is dus het uiteindelijke doel.

Voor- en nadelen afwegen

Dorien Bruynseels, consulent van het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging bij het Innovatiesteunpunt, legt uit dat de avond ingedeeld wordt in drie cases van bedrijfsovername. De familie Jansens heeft drie kinderen, van wie eentje de vaststaande opvolger is; de familie Peeters heeft twee kinderen maar geen overnemer; oom Jos, tot slot, heeft geen kinderen maar wel een neefje dat geïnteresseerd is in zijn bedrijf. Door zich te buigen over iedere specifieke situatie, konden de aanwezige landbouwersgezinnen zich wel herkennen in een van de cases, waardoor de aanpak van de avond op de praktijk gestoeld was.

Sprekers Christel Covens van SBB en Marc Uytdewilligen van KBC pasten de verschillende mogelijkheden voor een overname toe op deze cases en gaven zo de voor- en nadelen van elke keuze mee. We sommen de opties voor het doorgeven van onroerende goederen hier kort op: exploitatiezekerheid via pacht, verkoop, schenking, erfenis bij overlijden of het inbrengen van het patrimonium in een vennootschap. Elke keuze heeft pro’s en contra’s, die afgewogen moeten worden op basis van de specifieke bedrijfssituatie.

Overname is maatwerk

Georges Van Keerberghen van Boerenbond mocht de avond afsluiten en nodigde de 105 aanwezigen uit om met een hapje en drankje hun bekommernissen voor te leggen aan de aanwezige bedrijfsovername-experts. “De boodschap van vanavond is dat familiegeluk en bedrijfsovername wel degelijk hand in hand kunnen gaan, maar daar zijn voorwaarden aan verbonden. Een overname is maatwerk. Begin er dus vooral op tijd aan. Twijfel niet om een expert aan te spreken en samen te zoeken naar de ideale oplossing voor jouw bedrijfs- en gezinssituatie”, zegt Van Keerberghen. “Boerenbond vindt het cruciaal dat we de instroom van jonge landbouwers stimuleren. Daarbij speelt het Kenniscentrum Bedrijfsovername een belangrijke rol.” Hij sloot af de avond passend af met een citaat van Jef Colruyt: “Hard werken is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen.”

COPYRIGHTS - Dit artikel werd geschreven door Nele Kempeneers en werd gepubliceerd in  Boer&Tuinder.  Voor het overnemen van artikelen uit Boer&Tuinder is steeds schriftelijke toestemming van de redactie nodig. Bronvermelding is altijd verplicht.